هنگامی که شبکه برق شهری قطع می شود، یا دسترسی به آن ممکن نیست، دستگاهی به نام دیزل ژنراتور برای شما برق مورد نیازتان را تامین می کند، از این رو این دستگاه بین مردم به اصطلاح برق اضطراری نامیده می شود. دیزل ژنراتور یا مولد برق دیزلی با مصرف سوخت گازوئیل، برق تولید می کند. در این مطلب به بررسی جامع موتور ژنراتور و اجزای آن خواهیم پرداخت.

دیزل ژنراتور چیست؟

دیزل ژنراتور (Diesel generator) همان گونه که از نامش پیداست از یک موتور دیزل در ترکیب با یک ژنراتور الکتریکی و تجهیزات دیگر ساخته می شود. این دستگاه در صنایع مختلف به منظور تولید انرژی الکتریکی استفاده می شود. موتورهای دیزل معمولا از سوخت های دیزلی تغذیه می کنند، البته نمونه هایی وجود دارد که با سوخت های مایع یا گاز طبیعی کار می کنند.از ژنراتورهای دیزلی اغلب به عنوان موتور برق اضطراری در مواقع قطعی برق استفاده می شود. کاربرد دیگر آن در جایی است که امکان استفاده از شبکه برق وجود نداشته باشد. کاربرد های فنی تر این موتور ها به عنوان ژنراتورهای کمکی در تامین اضافه بار شبکه می باشد. موازی سازی و تولید نیروی شبکه برق رسانی از دیگر کاربردهای این ژنراتورهاست.

نحوه کار دیزل ژنراتور

این دستگاه از بخش های مختلفی تشکیل شده است که در ادامه به آن و نحوه کار با آن ها میپردازیم.

 موتور دیزل

این موتور به صورت احتراق داخلی کار می کند. به عبارتی سیلندر هوا را فشرده می کند و احتراق انجام می‌شود، در نتیجه آن موتور به کار می‌افتد. سوخت اصلی موتورهای دیزلی گازوئیل است. گازوئیل یک نوع سوخت فسیلی است. نحوه احتراق و عملکرد موتوردیزلی با نمونه‌های بنزینی یا گازی متفاوت است. همه‌ی موتور ها متشکل از یک شافت هستند. در هنگام کار کردن موتور این شافت به چرخش در میاید. با اتصال یک ژنراتور الکتریکی به آن، دیزل ژنراتور ساخته می شود.

ژنراتور الکتریکی

ژنراتور الکتریکی یا آلترناتور ابزاری است که انرژی مکانیکی ناشی از چرخش شافت را به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کند. دو بخش اصلی آلترناتور یعنی سیم پیچی ثابت و سیم پیچی چرخشی این تبدیل را انجام می‌دهند. همانطور که گفتیم آلترناتور به شافت موتور دیزلی متصل می‌شود. چرخش شافت باعث به گردش درآمدن سیم پیچ چرخشی می شود. با چرخش سیم پیچ دوار درون سیم پیچ ثابت، نیروی الکترومغناطیسی تولید می شود. در نهایت از این نیرو، برق یا نیروی الکتریکی دریافت می شود.

انواع دیزل ژنراتور

کمپانی های سازنده، بر حسب کاربرد موتور برق چهار نوع ژنراتور را تولید می کنند:

• اضطراری: زمانی که برق شهری قطع باشد این ژنراتور به طور اتوماتیک برق مشترکان را تامین می کند.
• پرایم: ژنراتور پرایم یا پایه معمولاً در مواردی که به طور موقت به تامین برق نیاز باشد استفاده می شوند.
• دائم: از این نوع ژنراتور برای امور نیروگاه یا شبکه برق سراسری کاربرد دارد.
• چند منظوره: استفاده از ژنراتور های چند منظوره در کاربردهای با رویکرد اقتصادی توصیه نمی شود.

اجزای سازنده ی موتور برق دیزلی

اجزای اصلی دیزل ژنراتور عبارتند از:

• دینام
• سیستم اگزوز
• شارژر باتری
• موتور ژنراتور
• سیستم سوخت ( تانک دیزل ژنراتور )
• تنظیم کننده ولتاژ
• سیستم خنک کننده موتور
• سیستم های روغن کاری یا روانکاری
• کنترل پنل
• شاسی دیزل ژنراتور

در ادامه به شرح هر کدام از این اجزا می پردازیم.

موتور ژنراتور

منبع ورود انرژی مکانیکی به دیزل ژنراتور، موتور است. برای عملکرد مناسب آن باید موتور مناسبی برای آن انتخاب کرد. هنگام تهیه موتور دیزلی باید دو نکته اساسی را مدنظر داشته باشید.

1. نوع سوختی که در ژنراتور مصرف می شود.
2. نوع سوپاپ های موتور ژنراتور دیزلی

دینام (ژنراتور تک)

دینام (به انگلیسی genhead) وظیفه تولید برق را بر عهده دارد. ژنراتور تک یا دینام بخشی از دیزل ژنراتور است که نیروی حرکتی وارد شده به دستگاه مولد برق را به خروجی الکتریسیته تبدیل می کند. دینام از بخش های پیچیده ای تشکیل شده است. این بخش شامل قطعات ثابت و متحرک می باشد، که درون یک محفظه روکش دار قرار گرفته اند. این قطعات با هم در ارتباط هستند، طی این فعالیت حرکت نسبی بین میدان های مغناطیسی و الکتریکی ایجاد می شود. در نتیجه، رسالت دینام انجام می گیرد و نیروی برق تولید می شود.

در حقیقت دینام از رساناهای الکتریکی مختلف تشکیل شده که دور یک هسته آهنی پیچیده شده اند. طبق قانون القای الکترومغناطیسی با چرخش یک میدان مغناطیسی به دور یک رسانای الکتریکی ثابت جریان الکتریکی تولید می شود. به طور خلاصه دینام، انرژی مکانیکی موتور ژنراتور دیزلی را برای هدایت روتر و ایجاد یک میدان مغناطیسی به کار می گیرد.

در ادامه به بررسی دقیق تر اجزای دینام یا ژنراتور تک می پردازیم.

روتور: روتر یک جز متحرک است که با چرخش خود یک میدان مغناطیسی دوار تولید می کند. روتور اغلب در یکی از انواع زیر است:

با القاء: از این نمونه در ژنراتورهای بزرگ استفاده می شود. این روش به عنوان آلترناتور بدون جاروبک نیز شناخته می شود.

با آهن ربا دائمی: در اغلب ژنراتور های کوچک این نوع به کار می رود.

استفاده از محرک: محرک کوچک از یک منبع جریان و مستقیم استفاده می کند.

استاتور: این قطعه یک غیر متحرک در دیزل ژنراتور می باشد. استاتور از مجموعه ای سیم پیچ بر روی هسته ای آهنی تشکیل شده است.

روتور یک میدان مغناطیسی دوار بر روی استاتور ایجاد می کند. این عمل باعث اختلاف ولتاژ بین سیم پیچ های استاتور می شود. نتیجه آن تولید جریان برق متناوب در خروجی دیزل ژنراتور می گردد.

سیستم سوخت دیزل ژنراتور

 مخزن سوخت دیزل ژنراتور اغلب برای روشن فعالیت ژنراتور به مدت شش تا هشت ساعت، دارای ظرفیت است. برای استفاده از دیزل ژنراتورها در زمینه های تجاری وسیع، شاید نیاز باشد یک مخزن سوخت بیرونی در کنار آن نصب شود.از خصوصیات سیستم های سوخت در موتوربرق گازوئیلی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• خط لوله از تانکر سوخت به سمت موتور دیزل: سوخت از طریق لوله از مخزن به موتور روانه می شود و در برگشت از طریق این لوله دیزل از موتور به تانکر سوخت باز می گردد.
• تهویه در تانکر سوخت: سیستم سوخت در ژنراتورهای گازوئیلی باید تهویه داشته باشد تا در زمان پر کردن یا زهکشی از مخزن ، از ایجاد فشار ممانعت کند.
• اتصال سرریز از مخزن سوخت به لوله تخلیه
• پمپ سوخت: برای انتقال سوخت از مخزن اصلی به مخزن جاری از پمپ سوخت استفاده می شود.
• صافی بنزین که برای حفاظت از قطعات داخلی دیزل ژنراتور در برابر آلودگی و خوردگی ناشی از ناخالصی سوخت، از فیلتر سوخت مایع استفاده می شود.
• تزریق کننده سوخت

تنظیم کننده ولتاژ(رگولاتور)

وظیفه آن تنظیم ولتاژ خروجی ژنراتورگازوئیلی است. در تنظیم ولتاژ، مولفه های زیر نقش اساسی دارند.

• رگولاتور ولتاژ
• سیم پیچ تحریک
• یکسوساز ها
• روتور
• سیستم های خنک کننده

سیستم های خنک کننده

دیزل ژنراتور مانند هر وسیله الکتریکی دیگری در عملکرد همیشگی داغ می شود. بنابراین قرارگیری یک سیستم تهویه و خنک کننده در آن حیاتی است. خنک کننده، گرمایی که از کار آن تولید می شود را به بیرون منتقل می کند.در اغلب مواقع از آب برای خنک کردن دیزل ژنراتورها استفاده می شود. این مایع خنک کننده برای ژنراتورهای کوچک با ظرفیت کم به کار می رود. برای دیزل ژنراتورهای عظیم از هیدروژن به عنوان خنک کننده ی سیم پیچ های استاتور استفاده می شود. هیدروژن عملکرد مطلوبی در جذب حرارت و خنک کنندگی از خود نشان می دهد.میزان باقی مانده از مایع خنک کننده باید بطور مرتب چک شود. پمپ آب و سیستم خنک کننده پس از حدود 600 ساعت باید تمیز شود. دیزل ژنراتور باید در محیطی نگه داری شود که دارای فضای باز و تهویه مناسب باشد. طبق استاندارد، دستگاه نیاز دارد از هر طرف 3 فوت فضای آزاد داشته باشد.

سیستم اگزوز

به دلیل آلودگی زیاد و سمی بودن دود خارج شده از دیزل ژنراتور، نیاز است که این دود به شیوه اصولی مدیریت شود. نصب سستم اگزوز مناسب با حجم گاز های خروجی دستگاه برای کنترل آن ضروری است.جنس لوله های اگزوز اغلب از آهن، چدن، یا فولاد است. لوله اگزوز توسط یک رابط منعطف به موتور دیزل متصل می‌شود. انتهای لوله اگزوز در یک محیط خارجی قرار می گیرد. رعایت استاندارد ها و ایمنی در نصب اگزوز اهمیت بسیاری دارد.

سیستم های روانکاری دیزل ژنراتور

سیستم های روانکاری برای کمک به افزایش طول عمر و ماندگاری قطعات داخلی دیزل ژنراتور و عملکرد صحیح آن به کار می روند. ارزیابی سیستم های روانکار باید بصورت روزانه و با دقت کافی انجام شود. پس از هر 8 ساعت کار موتوربرق دیزلی باید سطح روغن در مخزن روانکار بررسی شود. ارزیابی همه جانبه این سیستم ها برای تشخیص خرابی و نشتی روان کننده ها اصلی ضروری در مراقبت از سیستم روانکاری است. همچنین توصیه می شود که روغن روان کننده پس از 500 ساعت فعالیت دستگاه تعویض شود.

شارژر باطری

شارژر باطری باید با نهایت دقت و متناسب با ولتاژ آن انتخاب شود. اگر عقربه های ولتاژ سطح پایینی را نشان می دهند، بطری تحت شارژ است. اگر عقربه ولتاژ در نوسان زیاد باشد، ماندگاری باطری کاهش می یابد. معمولا شارژر باطری ها را برای جلوگیری از خوردگی از فولاد ضد زنگ می سازد.

کنترل پنل دیزل ژتراتور

پنل کنترلی، رابط کاربری موتور برق دیزلی و متشکل از ابزارهای مدیریتی همچون کنترل میزان ولتاژ است. موتوربرق های دیزلی دارای کنترل پنل های مختلف برای مدیریت هستند و امکانات مختلفی را نیز ارائه می دهند. ازجمله:

تنظیم ON و OFF دستگاه دیزل ژنراتور: پنل های کنترل خودکار امکان آغاز به کار اتوماتیک در صورت قطع شبکه برق را ممکن می سازند.

موتور سنج: امکان محاسبه مقدار پارامترهای مهم موتور برق گازوئیلی را فراهم می کند. پارامتر هایی مانند فشار روغن، دمای مایع در سیستم تهویه، ولتاژ باطری، ساعات فعالیت دستگاه و سرعت گردش موتور دیزل و… . بررسی این پارامترها به نظارت بر عملکرد صحیح دستگاه و جلوگیری از خرابی و آسیب های جبران ناپذیر کمک می کند.

ژنرانور سنج: پنل کاربری این دستگاه امکان کنترل ولتاژ و جریان خروجی و فرکانس دستگاه را فراهم می کند.

قاب ژنراتور

قاب ژنراتور، محفظه ای است که در اطراف قطعات داخلی مجموعه دیزل ژنراتور قرار گرفته و تمام ژنراتور را در خود نگه داری می کند. این قاب برای محافظت از دستگاه در برابر آسیب های خارجی است.

میزان مصرف سوخت دیزل ژنراتور

میزان مصرف سوخت در مولد برق دیزلی به فاکتورهای مختلفی وابسته است. به طور کلی اندازه دیزل ژنراتور و میزان بار آن، میزان مصرف سوخت موتور برق گازوئیلی را تحت تاثیر قرار می دهد. میزان متوسط مصرف سوخت موتور دیزلی به ازای هر کیلووات مصرفی، حدود 190 تا 220 گرم گازوئیل در هر ساعت است. این مقدار تحت تاثیر عوامل مختلفی همچون ارتفاع از دریا، درجه حرارت محیط، عمر ژنراتور دیزلی، رطوبت هوا و کیفیت گازوئیل مصرفی می باشد. به عنوان نمونه در یک مولد برق گازوئیلی 100 کاوا که میزان بار آن در حدود 80 کاوا است، در هر ساعت به طور میانگین 10 L سوخت مصرف می کند. در جدول زیر تخمینی از میزان مصرف دیزل ژنراتور طبق فاکتور اندازه و توان موتور دیزلی محاسبه شده است. البته در نظر داشته باشید که این اعداد برآورد تقریبی هستند و کاملا دقیق نیست. همانطور که گفتیم تاثیر پارامترهای مختلف را باید در محاسبه این میزان در نظر بگیرید.

شرایط نگهداری از دیزل ژنراتور

ژنراتورهای دیزلی برای افزایش طول عمر و کارکرد مناسب نیاز به نگهداری و رسیدگی دارند، اقداماتی که برای محافظت از آن ها باید انجام شود، عبارتند از:

• تعویض به موقع روغن و فیلتر ها
• کنترل صدا و لرزش
• نظارت بر الگوی مصرف سوخت
• تمرین دادن ژنراتور

طول عمر دیزل ژنراتور

استفاده بیش از حد از هر نوع دستگاه مولد برق بدون رعایت نکاتی مانند زمان خاموشی دستگاه، عمر اجزای آن را کاهش می دهد. .عوامل مختلفی در طول عمر دستگاه مولد برق دیزلی تاثیر می گذارند، نصب صحیح دستگاه در بهره وری و عملکرد آن تاثیر بسزایی دارد. علاوه بر آن بررسی و چک کردن دوره ای تمام قطعات دیزل ژنراتور بسیار اهمیت دارد. آب و هوای محیط، نوع سوخت مصرفی، ارتفاع نصب موتور و … از عوامل موثر در ماندگاری آن به حساب می آیند.

کاربرد دیزل ژنراتور

• نیروگاه دیزلی
• تامین برق اضطراری توسط دیزل ژنراتور
• سرور ها و سیستم های ارتباطاتی
• مراکز بهداشتی پزشکی
• موتور دیزل در صنایع و معادن
• بر روی کشتی ها
• هواپیما
• ترابری زمینی

قدرت دیزل ژنراتور چقدر است؟

نحوه محاسبه قدرت دیزل ژنراتور به صورت زیر می باشد:

Wattage = amperes x volts

دیزل ژنراتورهای خانگی یا ژنراتورهای کوچک دارای  قدرت توان تا حداکثر 32 کیلووات هستند. این مقدار در گستره های وسیع تر حتی تا 8000 kVA نیز می رسد. برای انتخاب بهترین دیزل ژنراتور باید بررسی کنید برای کار شما چه میزان قدرت لازم است.

محل نصب دیزل ژنراتور

در انتخاب محل نصب دستگاه مولد برق دیزلی، موارد زیر باید در نظر گرفته شوند:

• وجود سیستم تهویه
• دسترسی آسان با حفظ موارد ایمنی
• استفاده از کانوپی جهت کاهش صدا در محیط های داخلی
• امکان نصب دستگاه به طور دائمی یا موقت
• فضای باز یا بسته

برند های مطرح دیزل ژنراتور

کمپانی های زیادی در سراسر دنیا و حتی در ایران اقدام به تولید دیزل ژنراتور کرده اند. مطرح ترین برند های این محصول عبارتند از:

• ولوو پنتا (Volvo Penta) کشور سوئد با سابقه فعالیت 150 سال
• کامینز (Cummins) در ایالات متحده آمریکا، تاسیس در سال 1919
• پرکینز (Perkins) با 100 سال سابقه فعالیت
• کاترپیلار (Caterpillar)، سال تاسیس 1925
• لوول (Lovol) شرکت نوظهور چینی با 30 سال سابقه

مزایای استفاده از دیزل ژنراتور

• تعمیر و نگهداری آسان
• بهره وری سوخت
• طول عمر مناسب دستگاه
• منبع تغذیه مداوم
• ذخیره ایمن سوخت دیزل
• قابلیت کار دائم و طولانی

موتور ژنراتور

موتور ژنراتور به مجموعه ی یک ژنراتور و یک موتور متصل به هم گفته می شود. این موتورها انواع مختلف دارند: بنزینی، گازوئیلی یا دیزلی

موتور برق سایلنت

موتور برق ها معمولا صدای زیادی تولید می کنند و یک منبع آلودگی صوتی در محیط هستند.برای جلوگیری از صداهای ناشی از کار موتور، آن را درون یک محفظه به نام کانوپی قرار می دهند. در اصطلاح به آن اتاق سایلنت نیز می گویند. استفاده از کانوپی، موتور ژنراتور دیزلی را به موتور برق سایلنت تبدیل می کند. به کار بردن کانوپی در فضاهایی مثل مجتمع های مسکونی و آپارتمان ها اهمیت بسیاری دارد.

نکاتی که باید هنگام خرید دیزل ژنراتور به آن توجه کنید

در هنگام خرید یک دیزل ژنراتور باید به چند سوال اساسی پاسخ دهید:

• توان الکتریکی دستگاه چقدر است؟
• کاربرد دستگاه برای شما در مصارف صنعتی است یا تجهیزات ساده و سبک؟
• قطع و وصل برق محل مورد نظر به طور متناوب است یا دائمی؟
• عمر مفید دستگاه چقدر باید باشد؟
• نوع سوخت مولد چیست؟
• دیزل ژنراتور در چه محلی قرار است نصب شود؟

قیمت دیزل ژنراتور

با توجه به تنوع زیاد دستگاه های مولد برق دیزلی، طبیعی است که قیمت آن ها نیز متفاوت باشد. قیمت دیزل ژنراتور به فاکتورهایی از جمله برند،توان، زمان کار و … وابسته است. شما عزیزان برای خرید موتور ژنراتور مناسب با بهترین قیمت، همراه با مشاوره تخصصی رایگان می توانید با کارشناسان مجرب پیشرو موتور پارسیان دیزل در ارتباط باشید.

سوالات متداول

• دیزل ژنراتور چیست؟

دیزل ژنراتور (Diesel generator) همان گونه که از نامش پیداست از یک موتور دیزل در ترکیب با یک ژنراتور الکتریکی و تجهیزات دیگر ساخته می شود. دیزل ژنراتور در صنایع مختلف به منظور تولید انرژی الکتریکی استفاده می شود.این دستگاه بین مردم به اصطلاح برق اضطراری نامیده می شود.

• برای خرید دیزل ژنراتور از چه طریقی میتوانیم اقدام نماییم؟

برای خرید انواع دیزل ژنراتور و اطلاع از قیمت های دقیق با کارشناسان ما در پیشرو موتور پارسیان دیزل با شماره 33940444-021 تماس حاصل فرمایید.همچنین میتوانید از مشاوره قبل از خرید جهت داشتن خریدی مطمئن و با کیفیت بهره‌مند شوید.