موتورهای برق بنزینی نقش مهمی در تامین برق اضطراری منازل، کارگاه‌ها و مکان‌های مختلف دارند. یکی از قطعات کلیدی این موتورها که عملکرد صحیح آن تاثیر مستقیمی بر کارایی و مصرف سوخت دارد، کاربراتور است. شاید شما هم تجربه روشن نشدن موتور برق یا کارکرد نامنظم آن را داشته‌اید، این مشکل در بیشتر موارد به دلیل تنظیم نبودن کاربراتور رخ می‌دهد. همچنین، قیمت موتور ژنراتور به نوع و کیفیت قطعات داخلی آن، از جمله کاربراتور، بستگی دارد. از این رو در این مقاله قصد داریم نحوه تنظیم کاربراتور موتور برق بنزینی را برایتان شرح دهیم.
کاربراتور موتور برق چیست؟
کاربراتور در موتور برق یک قطعه بسیار مهم است که وظیفه مخلوط کردن سوخت (بنزین) با هوا را به نسبت مناسب بر عهده دارد. این قطعه شبیه یک آشپز ماهر عمل میکند که باید دقیقاً میزان درست سوخت و هوا را با هم ترکیب کند تا موتور بتواند بهترین عملکرد را داشته باشد.
در واقع کاربراتور با استفاده از اصل برنولی که بر اساس سرعت و فشار هوا عمل میکند، سوخت را به صورت ذرات ریز درآورده و با هوا مخلوط میکند.
انواع کاربراتور موتور برق
کاربراتور موتور برق انواع مختلفی دارد که در ادامه هر یک را بررسی می کنیم و نحوه تنظیم کاربراتور موتور برق بنزینی را برایتان شرح می دهیم.
کاربراتورهای ونتوری
این نوع کاربراتور که متداول‌ترین نوع در موتورهای برق است، از یک گلوگاه باریک به نام ونتوری استفاده میکند. وقتی هوا از این قسمت باریک عبور میکند، سرعتش افزایش و فشارش کاهش می‌یابد که این کاهش فشار باعث میشود سوخت از مخزن به سمت بالا کشیده شود و با هوا مخلوط گردد؛ درست مثل یک نی نوشیدنی که وقتی در آن می‌دمید، مایع به سمت بالا کشیده میشود.
کاربراتور براساس تعداد دهانه
کاربراتورها از نظر تعداد دهانه به 3 دسته زیر تقسیم می‌شوند:
- تک دهانه که بیشتر در موتورهای برق کوچک و متوسط استفاده میشود و یک مجرای ورودی هوا دارد.
- دو دهانه که در موتورهای قوی‌تر کاربرد دارد و دو مجرای موازی برای ورود هوا دارد.
- چند دهانه که معمولاً در موتورهای صنعتی و بزرگ استفاده میشود.
بیشتر بخوانید: تفاوت موتور دیزلی با موتور بنزینی
کاربراتور براساس ثابت یا متغیر بودن
در این دسته‌بندی دو نوع کاربراتور داریم:
- کاربراتور ثابت که در آن نسبت مخلوط سوخت و هوا همیشه ثابت است و بیشتر در موتورهای برق قدیمی‌تر دیده میشود.
- کاربراتور متغیر که می‌تواند نسبت مخلوط را بر اساس شرایط کارکرد موتور تغییر دهد و در موتورهای جدیدتر استفاده میشود.
کاربراتور بر اساس جریان حرکت سوخت
این دسته‌بندی کاربراتور بر اساس نحوه حرکت سوخت به انواع زیر تقسیم بندی می شوند:
- کاربراتور جریان رو به پایین که در آن مخلوط سوخت و هوا به سمت پایین حرکت میکند و رایج‌ترین نوع در موتورهای برق است.
- کاربراتور جریان افقی که در آن مخلوط به صورت افقی حرکت میکند و در برخی موتورهای خاص استفاده میشود.
- کاربراتور جریان رو به بالا که کمتر رایج است و معمولاً در موتورهای قدیمی‌تر دیده میشود.
چرا باید تنظیم کاربراتور موتور برق بنزینی را انجام دهیم؟
تنظیم کاربراتور موتور برق بنزینی به دلایل مختلفی ضروری است. اول از همه، کاربراتور تنظیم نشده باعث مصرف بی‌رویه سوخت میشود و شما هزینه بیشتری برای بنزین پرداخت خواهید کرد. علاوه بر این، وقتی کاربراتور درست تنظیم نباشد، ممکن است با مشکلاتی مثل روشن نشدن موتور، خاموش شدن‌های مکرر، دود کردن بیش از حد و کاهش قدرت مواجه شوید.
مشکل دیگری که با کاربراتور تنظیم نشده خواهید داشت، فرسایش زودهنگام قطعات موتور است. وقتی نسبت سوخت و هوا درست نباشد، احتراق ناقص رخ می‌دهد و این موضوع به مرور زمان به پیستون، رینگ‌ها و سایر قطعات موتور آسیب می‌رساند. پس با تنظیم به موقع کاربراتور، هم در هزینه‌های تعمیر صرفه‌جویی می‌کنید و هم عمر موتور برق خود را افزایش می‌دهید.
بیشتر بخوانید: بهترین روش‌های کاهش مصرف سوخت در ژنراتورهای برق
نکات و اقدامات لازم برای تنظیم کاربراتور موتور بنزینی
قبل از شروع تنظیم کاربراتور موتور برق بنزینی، باید نکات مهم زیر را رعایت کنید:
- حتماً موتور را در محیطی با تهویه مناسب قرار دهید زیرا گازهای خروجی موتور سمی هستند و نباید آنها را استنشاق کنید.
- مطمئن شوید موتور کاملاً خنک است. هرگز روی موتور داغ کار نکنید زیرا خطر سوختگی وجود دارد.
- فیلتر هوا را بررسی و در صورت کثیف بودن تمیز یا تعویض کنید؛ زیرا فیلتر کثیف می‌تواند روی تنظیمات کاربراتور تأثیر بگذارد.
- سطح روغن موتور را چک کنید. روغن کم می‌تواند باعث آسیب به موتور شود.
- از سالم بودن شمع اطمینان حاصل کنید؛ زیرا شمع خراب می‌تواند باعث عملکرد نامناسب موتور شود.
- یک دستمال تمیز و برس نرم برای تمیز کردن قطعات کاربراتور آماده داشته باشید.
- حتماً دفترچه راهنمای موتور برق خود را مطالعه کنید، چون تنظیمات هر مدل ممکن است کمی متفاوت باشد.
- قبل از هرگونه تنظیم، موتور را روشن کنید و به صدای آن گوش دهید تا متوجه شوید دقیقاً چه مشکلی دارد.
- تمام پیچ‌های تنظیم را با دقت و آرامش تنظیم کنید. چرخاندن ناگهانی و با فشار زیاد می‌تواند باعث آسیب به کاربراتور شود.
لوازم مورد نیاز برای تنظیم کاربراتور موتور بنزینی قدیمی
برای شروع کار تنظیم کاربراتور موتور برق بنزینی، شما باید تمام وسایل مورد نیاز را از قبل آماده کنید. مهمترین ابزار شما پیچ‌گوشتی‌های دوسو و چهارسو در سایزهای مختلف هستند که برای تنظیم دقیق پیچ‌های مخلوط سوخت و هوا استفاده می‌شوند. همچنین به یک دست آچار تخت یا رینگی نیاز دارید تا بتوانید اتصالات کاربراتور را در صورت نیاز باز و بسته کنید.
اسپری کاربراتور شور یکی دیگر از لوازمی است که به شما کمک میکند مجراهای کاربراتور را از هرگونه رسوب و آلودگی پاک کنید. برای تمیزکاری دقیق‌تر به چند دستمال تمیز و یک برس نرم نیز نیاز خواهید داشت. محلول واسکازین هم برای روان‌کاری پیچها و قطعات متحرک کاربراتور لازم است.
از آنجا که در این کار با مواد سوختی و شیمیایی سروکار دارید، حتماً باید از دستکش مناسب و عینک ایمنی استفاده کنید تا از دست‌ها و چشم‌های خود محافظت کنید.
مراحل تنظیم کاربراتور موتور برق بنزینی
برای تنظیم کاربراتور موتور برق بنزینی، ابتدا باید موتور را خاموش کنید و اجازه دهید کاملاً خنک شود. موتور را در محیطی با تهویه مناسب قرار دهید و از سالم بودن فیلتر هوا اطمینان حاصل کنید. اگر فیلتر کثیف است، حتماً آن را تمیز یا تعویض کنید.
در مرحله بعد، باید وضعیت ظاهری کاربراتور را با دقت بررسی کنید. به دنبال هرگونه نشتی سوخت بگردید و تمام اتصالات و واشرها را چک کنید. مجاری هوا را هم بررسی کنید تا مطمئن شوید گرفتگی ندارند.
حالا نوبت به تنظیم پیچ دور آرام یا ایدل می‌رسد. موتور را روشن کنید و اجازه دهید کمی گرم شود، سپس پیچ دور آرام را به آرامی تنظیم کنید تا موتور با دور منظم کار کند. اگر دور موتور خیلی بالاست، پیچ را خلاف عقربه‌های ساعت و اگر خیلی پایین است یا موتور خاموش میشود، در جهت عقربه‌های ساعت بچرخانید.
مرحله مهم بعدی، تنظیم پیچ مخلوط سوخت و هواست. ابتدا این پیچ را با احتیاط و نه خیلی محکم ببندید و سپس آن را حدود یک و نیم دور در خلاف جهت عقربه‌های ساعت باز کنید، حالا موتور را روشن کنید و به صدای آن گوش دهید. پیچ را آرام آرام تنظیم کنید تا صدای موتور کاملاً صاف و یکنواخت شود.
در مرحله آخر، چند بار گاز موتور را بالا و پایین کنید و مطمئن شوید که در تمام دورها به خوبی کار میکند. به دنبال دود غیرعادی از اگزوز باشید و به صدای موتور دقت کنید که یکنواخت باشد.
در نهایت هم، اگر موتور در دور بالا خوب کار نمی‌کند، پیچ مخلوط را کمی در جهت خلاف عقربه‌های ساعت بچرخانید و اگر در دور پایین مشکل دارد، مجدداً پیچ دور آرام را تنظیم کنید. بعد از هر تنظیم، حتماً چند دقیقه صبر کنید تا موتور با شرایط جدید تطبیق پیدا کند.
جمع‌بندی
تنظیم کاربراتور موتور برق بنزینی می‌تواند به شما در نگهداری بهتر از موتور برق کمک کند. به یاد داشته باشید که تنظیم منظم کاربراتور نه تنها عمر موتور را افزایش می‌دهد، بلکه در مصرف سوخت نیز صرفه جویی میکند. توصیه می‌کنم حتماً قبل از هر تنظیم، تمام نکات ایمنی را رعایت کنید و با حوصله و دقت این کار را انجام دهید. اگر هم در هر مرحله احساس کردید کار از توان شما خارج است، حتماً از یک متخصص کمک بگیرید.
پیشروموتور پارسیان دیزل
سوالات متداول
- چه زمانی باید کاربراتور موتور برق را تنظیم کنم؟
باید وقتی موتور به سختی روشن میشود یا در حالت درجا نامنظم کار میکند، زمانی که متوجه مصرف بیش از حد سوخت می شوید و یا وقتی موتور دود سیاه یا سفید غیرعادی تولید میکند، بعد از هر تعمیر اساسی موتور یا تعویض قطعات مهم، به تنظیم کاربراتور موتور برق بنزینی بپردازید. - اگر در حین تنظیم کاربراتور، موتور خاموش شد چه کنم؟
ابتدا پیچ مخلوط سوخت و هوا را به تنظیمات اولیه (1.5 دور باز) برگردانید. سپس موتور را مجدداً روشن کنید و تنظیمات را با دقت و آرامش بیشتری انجام دهید. این بار پیچها را با چرخشهای کوچکتر تنظیم کنید تا به تنظیم مناسب برسید. - چرا با وجود تنظیم کاربراتور، موتور هنوز مشکل دارد؟
گاهی مشکل موتور فقط به کاربراتور مربوط نمی‌شود و ممکن است فیلتر هوا کثیف باشد، شمع خراب شده باشد، یا سوخت کهنه در باک مانده باشد، پس حتماً این موارد را هم بررسی کنید. همچنین اگر کاربراتور خیلی قدیمی یا فرسوده است، ممکن است نیاز به تعویض داشته باشد. - آیا می‌توانم از بنزین معمولی برای موتور برق استفاده کنم؟
بله، اما یادتان باشد که بنزین باید تازه باشد و بیش از یک ماه از خرید آن نگذشته باشد. حتماً اکتان بنزین مناسب موتور شما باشد (معمولاً بنزین معمولی برای اکثر موتورهای برق مناسب است). از مخلوط کردن بنزین‌های کهنه و نو خودداری کنید زیرا می‌تواند باعث اختلال در کارکرد کاربراتور شود.
بدون دیدگاه